Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD ziyareti neden ertelendi?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD Lideri Joe Biden ile 9 Mayıs'ta yapacağı görüşme ertelendi. Ziyaretin ertelenmesini değerlendiren Dış Politika Analisti Cahit Armağan Dilek ‘Biden ve Erdoğan’ın politik yaklaşımları birbirine uyuşmuyor’ sözleri ile yorumladı.

Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ABD Başkanı Joe Biden ile 9 Mayıs'ta Beyaz Saray'da görüşmesi bekleniyordu. Görüşmenin gerçekleşeceğinin açıklanması ile birlikte Türkiye-ABD ilişkilerinin normalleşeceği, iki ülke arasında sorunların çözüleceği yorumları yapılmıştı.

Görüşme öncesinde Türkiye tarafından, ABD’nin isteği doğrultusuna İsveç’in NATO üyeliğinin kabulü, Avrupa Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Antlaşması'ndan çıkılması gibi bazı adımlar atılmıştı.

Biden- Erdoğan Aralık ayından telefonla görüştü

TBMM’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasının ardından Aralık ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden ile telefon görüşmesi gerçekleştirmişti. Görüşmede iki ülkenin ilişkilerinin geliştirilmesi konusunun ele alındığı ifade edilmişti. F-16'ların teslimatı konusu da bu görüşmede ele alınan başlıklara arasında yer aldı. Gazze konusunda ele alınan başlıklar arasında yer almıştı. İki liderin Türkiye-ABD Stratejik Mekanizma kurulması konusunda anlaştığı duyuruldu.

Hakan Fidan ABD’ye gitti

Türkiye-ABD Stratejik Mekanizma toplantıları kapsamında Mart ayında ise Türk Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ABD’ye gidere mevkidaşı ile görüşme gerçekleştirdi. ABD'li mevkidaşı Antony Blinken ile yaptığı görüşmelerde, terörle mücadele, ekonomik ilişkiler, F-16'ların teslimatı ve Gazze meselesi gündeme geldi. Bu ziyaretin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD’ye giderek Beyaz Saray’da Biden ile görüşeceği haberleri sızdırıldı.

Biden ile Erdoğan Beyaz Saray’da hiç buluşmadı

ABD Başkanı Biden’ın görev süresi boyunca Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı Beyaz Saray’da ağırlamadı. Biden başkanlık görevini yürüttüğü dönem içerisinde de Türkiye’ye gelmedi. İki liderin görüşmeleri genellikle uluslararası zirveler kapsamında gerçekleşti. Erdoğan’ın ABD ziyaretine ilişkin yeni bir takvim belirlenmemesi durumunda bu süreç bozulmamış olacak. Biden'ın Kasım ayındaki seçimleri kaybetmesi durumunda ise ABD ile Türkiye ilişkilerinin son sürecinde iki liderin birbirine ev sahipliği yapmadığı bir dönem yaşanmış olacak.

İki lider arasında anlayış farkı var

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD ziyaretinin ertelenmesini Sputnik’e yorumlayan Dış Politika Analisti Cahit Armağan Dilek ziyaretin gerçekleşmeme nedeni şu sözler ile değerlendir:

“Bu ABD ziyareti ilk basına sızdırıldığında resmi bir açıklama olarak değil, adı açıklanamayan yetkililere dayandırıldı. İlk günden itibaren bu görüşmenin olmayacağı konusundan benim bir düşüncem vardı. Bu düşüncemin bir gerekçesi vardı. Türkiye ile ABD’nin özelde Biden ve Erdoğan’ın politik yaklaşımları birbirine uyuşmuyor. ABD'de bir seçimin olduğu bir dönemde bu ziyaretin gerçekleşmesi çok mümkün gözükmüyordu. Nitekim de öyle oldu. Aslından iptal edildiği veya ABD’lilerin söylemiyle ertelendi. Zaten olmayacak bir ziyaret nasıl erteleniyor o da ayrı bir konu. Bu ziyaretin olmayacağının en büyük göstergesi İsrail’in Gazze merkezli olarak Filistinlilere yönelik katliamlara varan saldırıların yarattığı bir atmosfer var. Bu konunun Biden ve Erdoğan tarafından çok farklı şekilde ele alıyor. ABD’nin İsrail’e olan karşılıksız, önü açık sınırsız desteği biliniyor. Bu ABD’nin politikası. Erdoğan yönetiminin, Filistin sorununu, Gazze konusunu, HAMAS üzerinden açıklamaya çalışması ve HAMAS'a destek vermesi ABD tarafından kabul edilir bir şey değil. Türkiye’nin bu konuyu HAMAS üzerinden ele alınması, Filistin sorunun çözülmesinde hiçbir katkısı olmadı. Eğer bu ziyaret yapılacak olsaydık, orada Filistin konusu üzerinden yapılacak açıklamalar ile kendilerince düzeldiği düşünülen Türk- ABD ilişkilerinde daha da bozulabileceği görüşüyle bu ziyaretin yapılmaması konusunda bir fikrin ortaya çıktığını düşünüyorum.”