Türkiye-Irak arasında su sorunu nasıl çözülecek?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Irak ziyaretinde "Irak Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Su Alanında İşbirliği Çerçeve Anlaşması" imzalandı. İmzalanan anlaşma kapsamında ortak baraj kurulması, atık suyun temizlenmesi ve sulama sistemlerinin kurulması yer alıyor.

Türkiye’de doğan, Irak topraklarından geçerek Basra Körfezi’ne dökülen Fırat ve Dicle nehirlerinin suyunun kullanımı yıllardır iki ülke arasındaki anlaşmazlıkların başında geliyor.

İki ülke arasında Fırat, Atatürk Barajı'ndan bırakılan suya bel bağlıyor; geçmiş yıllarda yapılan bir anlaşma var, saniyede 500 metreküp su salımı anlaşması bulunuyor. Irak yönetimi Türkiye’nin bu anlaşmanın altından su bıraktığını belirterek şikayetini dile getiriyor.

Yaşanan kuraklık ve yağışların azlığı iki ülke arasındaki su paylaşımını daha da önemli bir konu haline getirdi. 2019 yılında Irak Cumhurbaşkanı Berham Salih’in Türkiye ziyaretinin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan Eski Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’nu Cumhurbaşkanlığı özel temsilcisi olarak atadı. Eroğlu iki ülke arasında suyun verimli kullanılması konusunda çalışma yürütmeye başladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 13 yıl sonra gerçekleştirdiği Irak ziyaretinde su başlığı ilk sıralarda yer aldı. Görüşmede "Irak Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Su Alanında İşbirliği Çerçeve Anlaşması" imzalandı.

‘Ortak tesisler gündemde’

Anlaşma kapsamında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın özel temsilcisi olan Veysel Eroğlu’nun hazırladığı projelerin hayata geçirilmesinin önümüzdeki günlerde gündeme gelmesi bekleniyor. Projelerin içinde iki ülke sınırında yer alan Küçük Zap Suyu üzerine baraj yapılması, sulama tesisleri ve hidro elektrik santrallerin kurulması, suyu verimli kullanmak için su arıtma tesislerinin kurulması, atık suyun arıtılıp sulamada kullanılması gibi başlıklar bulunuyor. Sputnik muhabirine konuşan Veysel Eroğlu, Irak’ta suyun verimli kullanılması için projelerin hazırlandığını bunların uygulanması için gerekli görüşmelerin yapılacağını belirtti.

‘Su konusunda biz ne yapıyorsak aynısının yapılmasını sağlayacağız’

Anlaşmanın nasıl uygulanacağına ilişkin Sputnik’in sorularını yanıtlayan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ise “İklim değişikliğinin bir etkisi var. Bu etki bize su verimliliği konusunu hatırlatıyor. Biz tarımda olduğu gibi sınırı aşan sularla ilgili de bir işbirliğimizin olması gerekiyor. Aramızda farklı çalışma grupları var. Sadece bizde değil, bizden suyun gittiği ülkelerde de suyun yönetilmesi gerekiyor. Bu çerçeve anlaşması bunu anlatıyor. İki sınırdaş ülkenin suyla ilgili işbirliği anlamlıdır. Onların sulama projeleri, su depolamaları, su verimliliği konusunda Türkiye’de ne yapıyorsak onlarında yapmasını sağlayacağız” dedi.