Sankara cinayeti davası 34 yıl sonra başladı: Afrika'nın 'Che Guevara'sını kim öldürdü?

Burkina Faso'nun eski Cumhurbaşkanı Thomas Sankara'ya suikast planlamakla suçlanan 14 kişinin yargılanmasına, modern Afrika tarihinin ses getiren cinayetinin işlenmesinden tam 34 yıl sonra bugün başlandı.

'Afrika'nın Che Guevara'sı' olarak bilinen Marksist devrimci Thomas Sankara, 1987'de eski müttefiki Blaise Compaore liderliğinde gerçekleştirilen bir darbe sırasında öldürüldü.

Compaore, nisan ayında cinayete ortaklık etmekten ötürü gıyaben suçlandı. Komşu Fildişi Sahili'nde sürgün hayatı yaşayan Campaore, Sankara'nın ölümüyle ilgisi olduğu iddialarını her zaman yalanladı.

Trial of alleged killers of left-wing idol Thomas Sankara starts in Burkina Faso https://t.co/PhOIZP9ue5

— IOL News (@IOL) October 11, 2021

Sankara'nın eşi Mariam Sankara, duruşmaya gelirken gazetecilere verdiği demeçte, "Beklediğimiz an geldi" ifadelerini kullandı.

Pazartesi günü erken saatlerde BBC'ye verdiği demeçte Sankara, davanın darbe günü öldürülen 12 kişinin ölümüne ışık tutacağını umduğunu söyledi.

"Bu dava bütün bu kurban aileleri için önemli" diyen Sankara, "Demokratik cepheye rağmen birçok Afrika ülkesinde cezasızlık ve şiddet kültürünün süresiz olarak durması için bu davaya ihtiyaç var” diye belirtti.

Compaore'nin eski güvenlik şefi Hyacinthe Kafando da gıyabında yargılanıyor. Diğer 12 sanık ise Ouagadougou'daki askeri mahkemeye çıkarılacak. Dünyanın dört bir yanından 100'den fazla gazeteci, duruşmanın gerçekleştirileceği konferans salonuna akın etti.

The murder trial of Captain Thomas Sankara, Africa & Burkina Faso’s iconic “father of the revolution”, is due to start today, 34 years after his assassination. Fourteen people, including the country’s ex-president, Blaise Compaoré, will stand trial. pic.twitter.com/te3SkqKJCl

— African (@ali_naka) October 11, 2021

Thomas Sankara kimdir?

Thomas Sankara, 1983 darbesinde 33 yaşında, yolsuzluk ve eski sömürgeci güçlerin egemenliğiyle mücadele sözü vererek Burkina Faso'da iktidara geldi.

Eski savaş pilotu olan Sankara, büyüyen AIDS salgını hakkında farkındalık yaratan ilk Afrikalı liderlerden biriydi. Dünya Bankası'nın yapısal uyum programlarını kamuoyu önünde kınayan Sankara, ülkesinde kadın sünnetini ve çok eşliliği yasakladı.

Sosyalist bir devrimci olan Sankara kullandığı Ya Anavatan ya ölüm, biz kazanacağız sloganı doğrultusunda politikasını uygulamış, bu süreçte de Küba modelinden ve Gana devlet başkanı Jerry Rawlings'den etkilendi.

4 Ağustos 1984 yılında Sankara, ülkenin Yukarı Volta olan adını 'onurlu insanların yaşadığı vatan' anlamına gelen Burkina Faso olarak değiştirdi.

Mütevazi yaşam tarzıyla halkın desteğini kazanan Sankara, başbakanlık yaptığı dönemde işe bisikletle gitti ve devlet başkanı olduğu dönemde de hükümetin Mercedes araç filosunu sattı.

Ancak eleştirmenler, Sankara'nın reformlarının özgürlükleri kısıtladığını ve karayla çevrili Batı Afrika ülkesinde sıradan insanları biraz daha iyi duruma getirdiğini belirtiyor.

15 Ekim 1987'de kendisini bir dönem başkanlığa taşıyan Blaise Compaoré'nin yönetiminde Halk Cephesi ismiyle örgütlenmiş bir grup, darbe yaptı ve Sankara görevden uzaklaştırıldı. Darbe sırasında çıkan çatışmalarda Sankara hayatını kaybetti.

Thomas Sankara’s murder trial is set to begin in Burkina Faso today.
Former president Blaise Compaoré, who is the main defendant alongside 13 others, announced through his lawyers that he is boycotting proceedings.
Compaoré remains in exile in Ivory Coast. pic.twitter.com/nO4NLoSIQw

— Samira Sawlani (@samirasawlani) October 11, 2021

Ölümünün ardından Compaoré'nin sorumlu tutulduğu süreçte ölümün 'doğal yollardan' gerçekleştiği söylendi ve darbeye sebep olarak Sankara'nın ülkeyi kargaşaya sürükleyecek politikalar yürüttüğü belirtildi.

Compaore ise daha önce Sankara'nın Fransa ve komşu Fildişi Sahili ile ilişkileri tehlikeye attığını söylemişti. Bu sebepten ötürü darbenin Fransa ve Fildişi Sahili destekli bir darbe olduğu düşünülüyor.

İktidarı darbeyle ele geçiren Compaore, 2014 yılında devrildikten sonra Fildişi Sahili'ne taşındı. Avukatları, Campaore'nin cuma günü duruşmaya katılmayacağını söyledi ve Fildişi Sahili dava sürecinde Burkina Faso'nun iade taleplerini reddetti.